Śląsk Cieszyński

W krainie bez granic

Śląsk Cieszyński to region wyjątkowy, położony w południowo-wschodniej części województwa śląskiego, skupiony wokół miasta Cieszyn, Beskidu Śląskiego i rzek Olzy i Wisły. Łączy w niespotykany sposób dwa narody, Polaków i Czechów. Granice regionu ukształtowały się wraz z powstaniem kasztelanii cieszyńskiej po raz pierwszy wzmiankowanej w 1155 r., następnie w postaci Księstwa Cieszyńskiego, które począwszy od XV w. traciło okresowo lub na stałe jedność terytorialną. Pomimo tego wśród mieszkańców utrzymywało się poczucie więzi niezależnie od przynależności do Czech jako lenno Korony Czeskiej od 1327 r. pod panowaniem Piastów cieszyńskich do śmierci księżnej Elżbiety Lukrecji w 1653 r., a następnie wchodzące w skład Monarchii Austro-Węgierskiej pod rządami Habsburgów do 1918 r. Kres jedności przyniosło zakończenie I wojny światowej, kiedy tereny te podzielono na część polską i czechosłowacką, dzisiaj czeską. Mimo tego mieszkańców Śląska Cieszyńskiego cechuje bardzo silne poczucie tożsamości regionalnej, tak polskiej części regionu, jak i Zaolzia, oraz różnorodność wyznaniowa ewangelików i katolików. Jest to główny ośrodek luterański w Polsce, gdzie żyje ponad połowa spośród około 70 000 polskich ewangelików tradycji augsburskiej. Kiedy Polska i Czechy przystąpiły 21 grudnia 2007 r. do Strefy Schengen, kordony graniczne przestały dzielić. Śląsk Cieszyński znów może umacniać swoją tożsamość regionalną w oparciu o dziedzictwo bogatej kultury oraz ciekawą piastowską i habsburską przeszłość, chociaż złożony proces kształtowania się tożsamości narodowej oraz historyczne zmiany przynależności państwowej po 1918 r. niewątpliwie odcisnęły trwałe piętno na społeczeństwie regionu.

Śląski Cieszyński charakteryzuje się specyficznym ukształtowaniem terenu poszczególnych jego części. Na południowym wschodzie wznoszą się Beskidy z zalesionymi stokami. Im dalej na północ, tym teren robi się coraz bardziej płaski, aby w końcu przeobrazić się w nizinę obfitującą w liczne akweny ze Zbiornikiem Goczałkowickim na jego północnej granicy. Turyści znajdą tu ogromną ilość zabytków, spośród których większość to prawdziwe perełki. Urokliwy Cieszyn, miasto o ponad tysiącletniej historii, pełne zabytków, a jednocześnie otwarte na współczesne wydarzenia kulturalnie nie jest jedynym wartym odwiedzenia miejscem podczas podróży po Śląsku Cieszyńskim. Na północy rozciąga się malowniczy „Żabi Kraj”, starorzecze Wisły z setkami stawów hodowlanych zakładanych już we wczesnym średniowieczu, z licznymi ostojami ptaków i urokliwym, zabytkowym Strumieniem, który jest jednym z największych ośrodków hodowli karpia i pstrąga w Polsce. Śląsk Cieszyński to również Ustroń, jeden z największych kompleksów uzdrowiskowych w Europie słynący z wykorzystania do zabiegów rehabilitacyjnych i regeneracyjnych własnych surowców naturalnych. Jego bogactwem jest solanka i borowina. Uzdrowisko stworzyło własną linię borowinowo-solankowych kosmetyków pod marką „Pelo”, którą tworzą mydło, żel pod prysznic, peeling, masło i maska do ciała oraz dwufazowy olejek do ciała i masażu. Wszystkie oparte na surowcach naturalnych. Kosmetyki dostępne są we wszystkich obiektach uzdrowiskowych, ale i w sklepie internetowym www.pelokosmetyki.pl. Nie należy zapominać o Bielsku-Białej. Miasto z tradycjami, o burzliwej historii, z doskonale zachowaną zabudową historyczną nazywane jest Małym Wiedniem. Formalnie powstało z połączenia śląskiego Bielska i małopolskiej Białej w 1951 r. To tu w połowie lat 70. XX w. ruszyła produkcja fiata 126 p, „malucha’, który zmotoryzował Polskę. To w Studio Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej powstały kultowe animowane seriale, m.in. Bolek i Lolek, Reksio, na których wychowały się całe pokolenia Polaków i miliony dzieci na całym świecie. Bohaterowie bajek doczekali się własnych pomników w mieście. Warto zaznaczyć, że serial o Bolku i Lolku był jedną z niewielu produkcji europejskich dopuszczoną do emisji w Iranie po rewolucji islamskiej w 1979 r.

Śląsk Cieszyński to nie tylko miasta i miasteczka o bogatej historii i niewątpliwym uroku architektonicznym. To również góry Beskidu Śląskiego, które przyciągają turystów przez cały rok. Na miłośników wycieczek pieszych i rowerowych przygotowano atrakcyjne szlaki i ścieżki prowadzące przez górskie miejscowości, jak Brenna, Trójwieś Beskidzka, czyli Istebna, Jaworzynka, Koniaków i wiele innych. Zima to raj dla miłośników białego szaleństwa, narciarzy i snowboardzistów. Obowiązkowym punktem w kalendarzu jest Puchar Świata odbywający się corocznie w Wiśle. Jest jeszcze jeden ważny punkt na zimowej mapie regionu. Przełęcz Kubalonka, wciśnięta między Wisłę i Istebną, to centrum narciarstwa biegowego, które dysponuje jednymi z najnowocześniejszych tras biegowych w całej Europie. Śląsk Cieszyński to niezwykle bogate życie kulturalne. Latem organizowanych jest szereg imprez, które z pewnością uatrakcyjnią pobyt, m.in. festiwal teatralny “Bez Granic”, festiwal operowy „Viva il Canto”, “Cieszyńska Jesień Jazzowa”, “Dekada Muzyki Organowej, Chóralnej i Kameralnej”, organizowane w polskim i Czeskim Cieszynie. Do najpopularniejszych wydarzeń w części beskidzkiej można zaliczyć „Noc Świętojańską” w Brennej, „Święto baraniny” w Ustroniu, „Dni koronki koniakowskiej” w Koniakowie, jednej z najbardziej rozpoznawalnych miejscowości Śląska Cieszyńskiego za sprawą koronki koniakowskiej wpisanej na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Bezsprzecznie największą imprezą jest sierpniowy „Tydzień Kultury Beskidzkiej”, na który co roku zjeżdżają najlepsze zespoły ludowe z całego świata.

Transgraniczny potencjał regionu wzmacnia jego walory i poszerza ofertę. Po obu stronach granicy do dyspozycji turystów jest doskonale rozwinięta baza noclegowa, czekają różne atrakcje, smaki i zapachy różnorodnej i bogatej w tradycje kuchni polskiej i czeskiej części Śląska Cieszyńskiego. Region jest od 2019 r. zaliczany do jednej z dziewięciu destynacji turystycznych w Polsce, które mogą posługiwać się tytułem Polskiej Marki Turystycznej, nadawanym przez Polską Organizację Turystyczną.

Stowarzyszenia Rozwoju i Współpracy Regionalnej „Olza”
ul. Rynek 18
43-400 Cieszyn
http://www.olza.pl/
https://www.slaskcieszynski.travel/
e-mail: biuro@olza.pl